Wraz z rosnącą mobilnością społeczeństwa coraz więcej osób potrzebuje dostępu do swoich leków również poza granicami kraju. W takich sytuacjach ogromnym ułatwieniem jest możliwość realizacji recepty transgranicznej oraz korzystania z elektronicznej wersji, czyli e-recepty transgranicznej. Oba rozwiązania umożliwiają wykupienie leków w innych krajach Unii Europejskiej. System ten stworzono z myślą o osobach podróżujących, studiujących lub pracujących za granicą, aby mogły bez problemu kontynuować leczenie i realizować recepty w aptekach w innych państwach.
Czym jest recepta transgraniczna i jak działa?
Recepta transgraniczna to dokument wystawiany przez lekarza w jednym z krajów Unii Europejskiej, który można zrealizować w innym państwie członkowskim lub partnerskim. Oznacza to, że receptę wystawioną w Polsce można zrealizować np. w Niemczech, Czechach czy Portugalii. Takie rozwiązanie zapewnia pacjentom ciągłość leczenia niezależnie od miejsca pobytu. Warto wiedzieć, że również w Polsce można zrealizować recepty zagraniczne – jeśli spełniają one unijne wymogi formalne. To duże udogodnienie dla osób z zagranicy mieszkających w naszym kraju oraz dla turystów potrzebujących dostępu do leków.
Jak wygląda wystawienie recepty transgranicznej?
Lekarze wystawiają recepty transgraniczne podobnie jak zwykłe recepty, jednak z kilkoma dodatkowymi wymaganiami. Na dokumencie muszą znaleźć się dane pacjenta, międzynarodowa (nie handlowa) nazwa leku, jego dawkowanie oraz dane lekarza z numerem prawa wykonywania zawodu. W celu ujednolicenia stosuje się specjalny wzór recepty zgodny z unijnymi standardami, co pozwala farmaceutom w innych krajach bez problemu odczytać informacje i wydać odpowiedni lek. Dzięki temu realizacja recept transgranicznych przebiega szybko i sprawnie.
Cyfrowa wygoda – elektroniczna recepta transgraniczna
W Polsce coraz większą popularność zyskuje elektroniczna forma, czyli e-recepta transgraniczna. Pacjent może ją znaleźć w swoim Internetowym Koncie Pacjenta (IKP), gdzie zapisane są wszystkie wystawione recepty. Wystarczy podać kod recepty i numer PESEL, aby odebrać lek w aptece w kraju, który obsługuje system wymiany elektronicznych recept. Dzięki temu pacjent nie musi martwić się o zgubienie papierowego dokumentu ani o problemy z komunikacją językową – dane przesyłane są w ujednoliconym formacie, zrozumiałym dla farmaceutów w całej Unii Europejskiej.
W jakich krajach działa e-recepta transgraniczna?
Lista krajów, w których można zrealizować e-receptę transgraniczną, stale się rozszerza. Obecnie system działa m.in. w Finlandii, Estonii, Chorwacji i Portugalii, a wkrótce dołączą kolejne państwa. Rozwój tego rozwiązania ma na celu umożliwienie pacjentom swobodnego dostępu do leków w całej Europie. Polska bierze czynny udział w tym projekcie, dlatego możliwe jest również realizowanie zagranicznych recept w naszych aptekach, jeśli spełniają wymogi unijne. Dla osób, które często podróżują lub mieszkają za granicą, e-recepta to ogromne ułatwienie – zapewnia dostęp do leczenia niezależnie od kraju pobytu.
Recepty transgraniczne między Polską, Wielką Brytanią i Ukrainą
Po Brexicie zasady realizacji recept pomiędzy Polską a Wielką Brytanią uległy zmianie. Recepty wystawione przez lekarzy w UK mogą być realizowane w Polsce tylko w określonych przypadkach, a refundacja często nie jest możliwa. Z kolei recepty wystawione na Ukrainie podlegają innym przepisom – ich realizacja w polskich aptekach może być ograniczona. Z tego powodu przed wyjazdem warto sprawdzić zasady obowiązujące w danym kraju, aby uniknąć problemów z dostępem do leków.
Ograniczenia w realizacji recept – leki psychotropowe i specjalne
Nie wszystkie leki można kupić za granicą na podstawie recepty transgranicznej. Dotyczy to szczególnie leków psychotropowych i narkotycznych, które w wielu krajach podlegają ścisłej kontroli. Jeśli pacjent przyjmuje tego typu preparaty, powinien uzyskać zaświadczenie od lekarza potwierdzające konieczność ich stosowania. W przeciwnym razie realizacja recepty może być niemożliwa lub wymagać dodatkowych zezwoleń.
Jak zrealizować receptę transgraniczną krok po kroku?
Aby prawidłowo zrealizować receptę w innym kraju, należy upewnić się, że lek jest dopuszczony do obrotu w danym państwie. Recepta powinna zawierać wszystkie wymagane informacje, takie jak dane pacjenta, dawkowanie i podpis lekarza. W przypadku e-recepty wystarczy okazać kod recepty oraz numer PESEL. Leki wydawane są zgodnie z lokalnym systemem refundacji – najczęściej trzeba zapłacić za nie pełną kwotę, a następnie złożyć wniosek o zwrot kosztów w NFZ. To przejrzysty i coraz powszechniejszy system, który daje pacjentom swobodę i pewność leczenia niezależnie od miejsca pobytu.
E-recepta transgraniczna – wygoda i bezpieczeństwo pacjenta
Korzystanie z e-recepty transgranicznej to przede wszystkim wygoda, ale również bezpieczeństwo. Dane są przechowywane w systemie IKP, dzięki czemu pacjent nie ryzykuje utraty recepty i ma dostęp do historii swoich leków w każdej chwili. W razie potrzeby może ją zrealizować w dowolnym kraju należącym do unijnego systemu wymiany recept. To rozwiązanie, które doskonale wpisuje się w ideę cyfrowej medycyny – zapewnia mobilność, prostotę obsługi i gwarantuje ciągłość leczenia, bez względu na to, gdzie akurat przebywa pacjent.